EUSKAL HERRIKO INAUTERIETAKO PERTSONAIAK

Zalduondoko (Araba) Inauterietako pertsonaia dugu berau. Traje beltzez jantzitako panpina da, gorbata darama eta lorea botoi-zuloan. Arrautza oskolez egindako lepokoa darama. Pertsonaia berezi eta misteriotsua da.

Igande Inauteri goizean, goizeko hamaika eta erdietan agertzen da herriko kale nagusian, asto baten gainean. Herriko mutil edo gizon bat joaten da asto gainean, Markitosen atzean, berari eusten jausi ez dadin. Astoa horretarako prestatutako tokiraino gidatzen dute, jauregi baten aurreraino eta, han, Markitos astotik jaitsi eta sei metroko luzerako makila baten puntan jartzen dute. Makila zutik jartzen da, lurrean sartuta eta han goian geratzen da Markitos ordu batzuetan.

Arratsaldean prozesio zaratatsua heltzen da Markitos dagoen tokiraino, Predikaria deitzen dena buru dela. Talde honetan Kale-garbitzailea eta Errauts-zabaltzailea doaz lehenbizi, biak txabusina beltzak jantzita. Hurrengo musikariak, eta hauen ondoren, behor batek tiratutako gurdia, Predikaria barruan dela. Ondoren, Atsoa eta Agurea deitzen direnak  Hauek Markitosen aita eta ama omen dira eta pertsona bakar batek egiten ditu biak: bata bestearen gainean jarrita. Hartza eta ardia datoz hurrengo, Porreroak azkenik. Porrero hauek beren buruak lurrera botatzen eta pertikak erabiliz teilatuetatik zintzilikatutako kandela izoztuak apurtzen dituzte. Zaku-telaz jantzita egoten dira, barruan belar lehorra edo beste zerbait sartuta janzkera harrotzeko.

Markitos jaitsi eta gurdian jartzen dute. Predikariak ez du une batean ere askatzen. Frontoira heltzen direnean bere epaia irakurtzen dio Predikariak Markitosi: hil egin behar du. Jendeak txalo egiten du. Panpina lurrean jarri eta su ematen diote. Taldeko guztiek egiten dute dantza haren inguruan.

Antzina, Astearte Inauterian izaten zen Markitosen hilketa.

EUSKAL HERRIKO INAUTERIETAKO PERTSONAIAK

 

 

 

 

 

Mundakan, Igande Inauterian, gizon eta mutil talde handi bat kaleratzen da, musika jotzen eta abesten.

Zuri-zuri jantzita joaten dira guztiak, musika-bandaren zuzendaria izan ezik, azken honek soinean frak beltza eta kolore berdineko kapela eramaten baititu. Musikariek burko-azala janzten dute buruan, batzuetan aurpegia bistan utzita eta beste batzuetan aurpegia estalita; burko-azalean parpailek eratzen duten zirrikituetatik begiratzen dute aurpegia estalirik daramatenean. Aurpegia bistan daramatenek bibote eta papilote handiak pintatzen dituzte bere aurpegietan.

Antzina, kirruz egiten ziren hauen soineko zuriak, gaur egun edozein tela zurik balio du. Soinekoa aipatu arren, gona izaten da heurek daramatena, bi gainera. Bata ohi bezala jarrita eta bestea, burutik sartuta, atorrak balitz bezala. Hemendik datorkie atorrak izena.

Herriko kaleetan ibili ondoren, kantatu eta kantatu, portura abiatzen dira zuzendariaren gidaritzapean. Portuan, atril gainera igo eta banan-banan ilaran jartzen dira guztiak. Bertan egiten dute ekitaldirik ederrena. Urtero-urtero kantu berri bat asma­tzen dute egun honetarako eta kantatzeko orduan kantu berri honetaz gain, aurreko urteetako abestiak izaten dituzte kantagai. Abesti zahar gehienen letra oso bitxia da; gehienetan letrak ulertezinak dira. Hona hemen zatitxo bat adibide gisa:

“Moja budi tajua

Artatxorio lakua

Samurri rudiantar

O cualquier txori zantar”.

Egun honetan Mundakan, beste herri batzuetan bezala, ogi-txigortuak jateko ohitura dago. Antzina, atorrak balkoietatik sukaldeetara sartu eta etxekoandreak pretatutako txigortuak lapurtzeko ohitura zegoen.

Azken urteotan ohitura berria sortu da Mundakan: lamiena. Lamia jantzita kaleratzen da neska talde bat egun berean.

Gutxika-gutxika ohiturak aldatzen ari dira eta emakumeek izan dute azken urteotan beren lekua Inauterietan.

EUSKAL HERRIKO INAUTERIETAKO PERTSONAIAK

Hona hemen Euskal Herriko inauterietako ohiko pertsonaia batzuk.

EA EZAGUTZEN DITUZUEN!

 

 

Astelehen eta Astearte Inauterian izaten da festa Lantz-en. Egun bakoi­t­zean, antzezpena zehatza da, baita pertsonaien ibilbidea ere.

Pertsonaia nagusiak Miel Otxin, Ziripot, Zaldiko, Txatxoak eta Ferratzaileak dira.

Miel Otxin lastoz egindako hiru bat metroko panpina da, txatxo batek eramaten du sorbalda gainean festak irauten duen bitartean. Zaldiko zentauroa da, gizon batek armazoi bat jarrita hartzen du zaldiaren itxura. Armazoiak zaldiaren buruarena egiten duena dauka aurrealdean eta zaldi-buztana atzealdean. Txatxoek era desberdina dituzte janzteko baina, hori bai, koloretsua izaten da beti beraien jantzia. Eskuan erratza edo makila daramate. Aurpegia estalita eta buruan kapela konikoak, koloretsuak hauek ere. Ferratzaileak hiruzpalau izaten dira. Zakuzko telaz izaten dute estalia gorputza eta beren lanbideari dagokion tresneria daramate eskuan.

Astelehenean hasten da festa. Miel Otxin doa jendetzaren buruan. Ziripot traketsa, oinez egin ezinik dabil. Makila baten laguntza du oinez egiteko. Txatxoek oihu eta dantza egiten dute. Zaldiko, Ziripot lurrera botatzen saiatuko da. Ziripot lurrera eroriko da behin eta berriro, hain da traketsa. Zaldiko Ziripoti hurbiltzen zaion bakoitzean, Txatxoek defendatuko dute gure gizon traketsa. Halako batean, Zaldiko harrapatzen dute Txatxoek. Ferratzaileek Zaldiko ferratuko dute.

Astearte Inauterian ez dira ez Ziripot, ez Zaldiko kaleratzen. Miel Otxin da egun honetan nagusi. Enparantzara eramaten da Txatxoez inguraturik eta han epaitu egiten dute. Tiroz hil eta lurrera botatzen dute erraldoia. Zatitu eta sua egiten dute haren gorputzarekin. Zortzikoa dantzatzen da suaren inguruan.



 

 

 

 

 

 

 

 

 

EUSKARAREN AGENDA

OTSAILAREN 26an, ANTZERKIA

"Faustinarekin munduratuz" E. Etxebarrieta

Arana Gizarte Etxean, 18:00etan

Adina:4-8 urte

OTSAILAREN 26an , IPUIN KONTALARIA

"Ipuin lotsatiak" Odei Arregi

Ibaiondo Gizarte Etxean,18:00etan

Adina:3-7 urte

OTSAILAREN 27an , IPUIN KONTALARIA

"Bigarren printsesa"

Pilar Gizarte Etxean, 18:00etan

Adina:3-8 urte

OTSAILAREN 28an, DANTZA KASTING

Jakin eta jolas

Hegoalde Gizarte Etxean, 18:30ean

 

 

 

 

 

 

ADI, LAGUNOK!

Kaixo, familia:

”IGANDEAK JAI familia giroan euskaraz” ekimena gurasolagunak antolatzen zuen ikastetxeetako gurasolagun partaide zirenentzat. Baina aurreko ekitaldian eta honetan ere deialdi zabalago egiten dute.

Orain nahi duzuenak parte har dezakezue. Baina jakin behar duzue helburua euskara dela, umeei begira antolatzen diren ekintzak euskaraz direla eta helduok parte hartzen badugu euskara eginez izan behar dela.

Datorren igandean, otsailaren 23an, zuen umeek ikuskizun polit batez goza dezakete zuekin batera.

Aupa, famila:

La actividad ”IGANDEAK JAI familia giroan euskaraz” que organizaba Gurasolagunak y que ofrecía solamente a los padres y las madres que formaban parte de los grupos de aprendizaje y refuerzo de euskera se ha abierto a todo el público. Ahora bien, el objetivo sigue siendo el mismo: IMPULSAR Y NORMALIZAR EL USO DEL EUSKERA , por lo cual si os apetece disfrutar de la propuesta sabed que toda ella se realizará en euskera (estupendo para los niños y niñas) y que vuestras intervenciones han de ser en euskara.

El próximo domingo, 23 de febrero, nos proponen dos estupendas actividades.

Animaos y disfrutad en familia.

 

EUSKARAREN AGENDA

Otsailaren 18an,18:00etan

Kontu kontalaria: "Nere etxea" Virginia Imaz

Lakua Gizarte Etxean

Adina: 3-5 urte

Otsailaren 20an,18:00etan

Ipuin kontalaria:"Printzesak, munstroak eta sorginen bat" Rakel Imaz

Abetxuku Gizarte Etxean

Adina:6-8 urte

Otsailaren 22an,11:30ean

Lantegia: "Ipuinetako animaliak" Alain Larreina

Ariznabarra Gizarte Etxean

Adina:5-10 urte

Otsailaren 23an,17:00etan

Igandeak jai: "Irudizko oparien bila" Emanaldia

Adurtza Ikastolan

Igandean jai, familia giroan euskaraz egitasmoaren baitan.

 

 

GEUrekin mendira

Igandean, Otsailaren 16an, Andutz mendira (Itziarretik)

Irteera: Mendizorrotzako aparkalekutik

Ordua: 8:30ean

http://hirinet.net/GEUrekin-mendira/geurekin-mendira

3 Urtekoak arbelari bizia ematen.

Hona hemen gaurko auduradunek egindako lan bikaina.

 

BADATOZ INAUTERIAK

GURASOAK ETA IKASLEAK INAUTERIETAN MURGILDUTA ITSAS HONDOAN ARRAINEN ARTEAN. GURASO ETA IKASLEAK BAI LANGILE FINAK!!!


[caption id="attachment_6515" align="alignright" width="150"] Gurasoak ere lan eta lan.[/caption]

[caption id="attachment_6516" align="alignleft" width="150"] Ikasleak gogotsu mozorroak prestatzen.[/caption]

EUSKARAREN AGENDA

Otsailaren 12an eta 13an

Antzezlana: Zazpi aldiz elur (Mikel Laboa elurretan)

Printzipal Antzokian 20:30ean

EUSKARAREN AGENDA

Otsailaren 11n, 18:00etan/11 de febrero a las 18:00

Lantegia/Taller: "Desagertzear dauden animalien mapamundia"

Judimendi gizarte etxean

Adina/Edad: 7 urte

 

EUSKARAREN AGENDA

Ilustrazio eta ipuin lehiaketa tailerra

Otsailaren 8an Elkar Megadendan

Ordua:12:00etan

FAMILIAN EUSKARAZ JOLASEAN

 



GURASOENTZAKO SAIOAK  Familian euskaraz jolasean

Jolas eta abestiek haurren garapenean eta euskararen normalizazioan duten garrantzia adieraztea eta euskaraz jolastuz gozatzea izango da ekintza honen helburua.

• Noiz? Otsailaren 8an eta 15ean, larunbatean, 11.00etatik 13.00etara

• 1go saioan gurasoek bakarrik hartuko dute parte


• 2en saioan gurasoek eta umeek hartuko dute parte (3-8 urte)

• Non? Landazuri kirolguneko kantxan


• Izena emateko azken eguna: otsailak 7

 

OHITURA ZAHARRAK

Atzo, bai ikastolan eta baita  Zaramagako kaleetan ere, Odon de Apraizeko ikasleen, irakasleen eta gurasoen ahotsak entzun ziren. Koplak esaten duen bezala:

"Giro honekin izango gara

datorren urtean ere"





Ayer, víspera de Santa Agueda, en la ikastola y en las calles de Zaramaga se pudieron oir las voces del alumnado, profesorado y padres y madres de Odón de Apraiz.

BIHAR SANTA AGEDA BEZPERA

 

Zatoz gurekin abestera!

SANTA AGEDA letra eta koplak